بررسی اثر ویتامین C خوراکی و تزریقی در درمان آنمی بیماران همودیالیزی فاقد فقر آهن

مقدمه: بیماران همودیالیزی مبتلا به کمبود آهن فانکشنال اغلب به درمان با اریتروپویتین پاسخ ضعیفی می‌دهند. مطالعه‌ها نشان داده‌اند که ویتامین C تزریقی می‌تواند در تصحیح آنمی این بیماران مؤثرباشد. در رابطه باویتامین C خوراکی مطالعه‌های محدود بوده و چنین اثری را نشان نداده‌اند. این مطالعه با هدف مقایسه‌ی اثر ویتامین C تزریقی و خوراکی در تصحیح آنمی فانکشنال در بیماران همودیالیزی سه مرکز درمانی استان مازندران انجام شد. مواد و روش‌ها: 31 بیمار همودیالیزی که دارای فریتین سرم بیشتر از µg/L100، و هموگلوبین کمتر از mg/dL11 و درصد اشباع ترانسفرین کمتر از 30 درصد بودند، به طور تصادفی به دو گروه خوراکی و تزریقی تقسیم شدند. گروه خوراکی روزانه mg125 و گروه تزریقی هفته‌ای g5/1 (بعد از هر جلسه دیالیز mg500) وریدی به مدت دو ماه دریافت کردند. در ابتدا و پایان 8 هفته هموگلوبین، آهن، ظرفیت آهن، فریتین و اگزالات سرم اندازه‌گیری و درصد اشباع ترانسفرین ا استفاده از فرمول محاسبه شد. یافته‌ها: تغییر میانگین هموگلوبین در طول دوره‌ی درمان در گروه خوراکی g/dL7/0±1/1 و در گروه تزریقی g/dL 1±1/0 بود و از نظر آماری این افزایش در گروه خوراکی به طور معنی‌داری بیشتر از گروه تزریقی بود (02/0=p). تغییر میانگین فریتین سرم و درصد اشباع ترانسفرین در طول دوره‌ی درمان بین دو گروه از نظر آماری تفاوت معنی‌داری نداشت (3/0=p، 5/0=p). تغییر میانگین در اگزالات سرم در گروه خوراکی mg/L 4/0±05/0 و در گروه تزریقی mg/L 3 /0±1/0 بود و از نظر آماری تفاوت معنی‌داری بین دو گروه دیده نشد (3/0(p=. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این مطالعه و اثر ویتامین C خوراکی در بهبود آنمی ناشی از کمبود آهن فانکشنال و با توجه به مصرف راحت‌تر و قیمت ارزان‌تر آن نسبت به فرم تزریقی تجویز آن در بیماران همودیالیزی توصیه می‌گردد.